نوسینده دکتر زهره حلوائی پور
مقدمه
مشاوره پیش از ازدواج یکی از مهمترین مراحل تصمیمگیری در زندگی مشترک است. بسیاری از چالشهای زناشویی نه از تفاوتهای آشکار، بلکه از الگوهای پنهان شخصیتی و ناخودآگاه افراد ناشی میشوند. برای شناسایی این الگوهای عمقی، استفاده از آزمون SWAP (Shedler-Westen Assessment Procedure) بهعنوان یک ابزار روانتحلیلی معتبر، میتواند بینشهای ارزشمندی فراهم کند.
آزمون SWAP چیست و چرا برای زوجها مهم است؟
آزمون SWAP-200، شامل ۲۰۰ گزاره توصیفی شخصیت است که رفتار، هیجانات، سبک دفاعی، رابطهپذیری، و مکانیزمهای روانی فرد را ارزیابی میکند [1]. این آزمون بر خلاف تستهای خودگزارشی سطحی (مثل MBTI یا DISC)، از روش روانتحلیلی و Q-sort برای تشخیص دقیق ساختار شخصیت استفاده میکند.
چرا SWAP ابزار مناسبی برای مشاوره پیش از ازدواج است؟
۱. کشف الگوهای ناهشیار
بسیاری از رفتارهای زوجین در زندگی مشترک (مثل انزوا، کنترلگری، وابستگی افراطی یا فرار از تعهد) ریشه در دفاعهای روانی پنهان یا اختلالات شخصیت جزئی دارند که فرد ممکن است خود از آنها آگاه نباشد.
۲. پیشبینی چالشهای بلندمدت
با استفاده از SWAP، رواندرمانگر میتواند ریسک تعارضهای مزمن، مشکلات هیجانی و الگوهای تکراری در روابط را شناسایی کند.
۳. کمک به تصمیمگیری آگاهانه
نتایج این آزمون به زوجین و مشاور کمک میکند تا درباره تناسب روانی، سبک ارتباطی و ظرفیتهای هیجانی هر فرد شناخت عمیقتری داشته باشند و تصمیم منطقیتری بگیرند.
فرآیند اجرای SWAP برای زوجها
- مصاحبه بالینی جداگانه با هر یک از زوجین
- ارزیابی شخصیت توسط رواندرمانگر آموزشدیده با استفاده از SWAP-200
- تهیه پروفایل روانتحلیلی هر فرد شامل نقاط قوت، ضعف، و ریسکها
- جلسه مشترک برای تحلیل تطابق شخصیتها و توصیههای بالینی
توجه: آزمون SWAP باید توسط متخصص رواندرمانگر انجام شود و نسخه خودسنجی برای افراد عادی ندارد.
کاربردهای ویژه SWAP در مشاوره ازدواج
| کاربرد | توضیح |
|---|---|
| شناسایی اختلالات شخصیت پنهان | مثل اختلال شخصیت اجتنابی، مرزی، خودشیفته، وابسته |
| تحلیل سبک دلبستگی عمیق | آیا فرد ایمن، مضطرب، اجتنابی یا ترکیبی است؟ |
| بررسی ظرفیت همدلی، تنظیم هیجانی، تحمل تعارض | برای دوام رابطه در بلندمدت ضروری است |
| کشف مکانیزمهای دفاعی ناسالم | مثل انکار، فرافکنی، آرمانیسازی، تکهتکهسازی |
مزایای بالینی استفاده از SWAP برای زوجها
- افزایش خودآگاهی هیجانی و رفتاری
- تسهیل در درمان تعارضهای زناشویی زودهنگام
- پیشگیری از ازدواجهای پرریسک و تصمیمگیریهای هیجانی
- ساختن زبان مشترک روانی بین زوجین
نتیجهگیری
در عصر امروز که روابط انسانی پیچیدهتر و پرتنشتر شدهاند، استفاده از ابزارهایی مانند SWAP در مشاوره پیش از ازدواج میتواند نقش کلیدی در شناسایی پتانسیلهای پنهان تعارض و ظرفیتهای مشترک ایفا کند. این آزمون به مشاوران و زوجها کمک میکند تا ورای ظاهر، به ساختار شخصیت و روان فردی و بینفردی نگاه کنند؛ موضوعی که مستقیماً با کیفیت رابطه بلندمدت در ارتباط است
- Shedler, J., & Westen, D. (2007). The SWAP-200: A Q-Sort Instrument for the Description and Diagnosis of Personality. Journal of Personality Assessment, 89(S1), S41–S55.
🔗 https://doi.org/10.1080/00223890701681751 - Westen, D., & Shedler, J. (1999). A prototype matching approach to diagnosing personality disorders: Toward DSM-V. Journal of Personality Disorders, 13(2), 109–126.
🔗 https://doi.org/10.1521/pedi.1999.13.2.109 - Shedler, J. (2010). The Efficacy of Psychodynamic Psychotherapy. American Psychologist, 65(2), 98–109.
🔗 https://doi.org/10.1037/a0018378
